Bakanlıktan edinilen bilgiye nazaran, kamuoyunda “Efsane-şahane cuma indirimleri” olarak bilinen ve çok sayıda eserde çeşitli oranlarda indirimlerin yapılacağının ilan edildiği kampanyalar tüm dünyada olduğu üzere Türkiye’de de kasım ayında gerçekleştiriliyor.
Özellikle e-ticaret yoluyla yapılan bu indirim periyodu, aldatıcı indirimler, lojistik süreçlerde aksama, berbat niyetli satıcılarca ayıplı mal gönderimi yahut eser bedelinin tahsil edilmesine rağmen mal göndermeme, cayma hakkını kullandırmama üzere birçok dezavantajları da beraberinde getiriyor.
Bu kapsamda, tüketicilerin bilhassa kasımla birlikte ağır biçimde internet ve mobil uygulama üzerinden gerçekleştirilen indirim kampanyalarında mağduriyet yaşamamaları, satıcı yahut sağlayıcıların da idari yaptırımlarla karşılaşmamaları için taraf olacakları aralıklı kontratlara yönelik olarak birtakım mevzularda dikkatli olması ve itina göstermesi değer taşıyor.
Buna nazaran, tüketicilerin dikkat etmesi gereken konular şöyle sıralanıyor:
Satıcılara ait ön inceleme uyarısı
Gerçekten muhtaçlık duyulan mal ve hizmeti belirleyerek, yalnızca bu gereksinimleri gidermek amacıyla alışveriş yapılmalı.
Alışveriş öncesinde arama motorlarında satıcı hakkında kısa bir ön incelemede bulunularak, satıcı/sağlayıcının (açık isim ve adres, ticari unvan, sabit telefon numarası, vergi kimlik numarası, MERSİS kaydı, Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi kaydı, inanç damgası akreditesi gibi) detaylı bilgilerinin olup olmadığı denetim edilmeli. Gerekirse satıcı/sağlayıcı hakkındaki şikayetler ve bu şikayetlere ait satıcıların müşteri dayanak planlarının incelenmesi muhtemel mağduriyetlerin önüne geçebilir.
Çevrim içi alışverişte malın yahut hizmetin özellikleri, fiyatı üzere ögelerinin kolay, süratli ve fiyatsız karşılaştırma imkanı olduğu göz önüne alınarak, misal mecralardan eserin yaklaşık fiyatının araştırılması fiyat konusunda aldatılmayı önleyebilir.
Yüksek indirimlere dikkatli yaklaşın
İndirim kampanyaları kapsamında birçok alışveriş sitesi ve öteki satıcılar, hayli yüksek oranda indirim yapıyor ya da yaptığını tez ediyor. Satıcıların, evvel eserlerin fiyatlarını artırması, sonra ise bu fiyat üzerinden indirim yapmasına sıklıkla rastlanıyor. Tüketicilerin bu üzere uygulamalara karşı son derece dikkatli olması ehemmiyet taşıyor. Bu üzere aldatıcı uygulamalara maruz kalmamak ve gerçekte ne oranda indirim yapıldığını anlamak için eserlerin evvelki satış fiyatlarını araştırmak ve gerçekçi olmayan yahut yüksek görünen indirimlere dikkatli yaklaşmak gerekiyor.
İnternet sitesinin ismi, adres çubuğunda her zamanki üzere görünmüyorsa uydurma yahut taklit bir site olması ihtimaline rağmen site ismi denetim edilmeli.
Sosyal medyada gezinirken karşılaşılan tanıtım ve ilanlara karşı, bu sitelerin taklit olması ihtimali dikkate alınarak satıcı ve sağlayıcının kendi sitesinden eseri ve fiyatını denetim etmek gerekiyor.
İnternetten alışveriş yapılacak sitenin SSL sertifikası, 3D security yahut sanal kartla ödeme üzere ayrıntılara sahip olup olmadığının denetimi ehemmiyet taşıyor.
Ödeme yapmadan evvel, yasal olarak tüketiciye verilmesi gereken ön bilgiler kesinlikle okunmalı ve bilgilerin doğruluğu araştırılmalı. Satıcı bilgileri, ödenecek toplam fiyat ve cayma hakkına ait detaylar öğrenilmeli.
Stok, münasebet gösterilmemeli
Söz konusu indirim kampanyaları devrinde satıcı ve sağlayıcıların da dikkat etmesi gereken konular şu halde belirlendi:
Yasal olarak tüketiciye verilmesi gereken (malın toplam fiyatı ile temel özellikleri, bağlantı bilgileri, cayma hakkının kullanılıp kullanılamayacağı, bu hakkın kullanım süresi) tüm bilgiler, yasal müddetinde, açık ve anlaşılır bir formda iletilmeli.
Malın teslimi, hizmetin ifası, cayma hakkının kullanılması durumunda bedel iadesi üzere mevzularda mevzuatta belirlenen tüm mühletlere eksiksiz uyulmalı.
Bedel iadeleri, hem yasal müddetinde hem de satın alırken kullanılan ödeme aracına uygun halde ve tüketiciye rastgele bir masraf yahut yükümlülük getirmeden tek seferde yapılmalı.
Tüketiciler, stokta bulunmama, tedarik edememe üzere münasebetlerle mağdur edilmemeli. Bu çerçevede, aralı satışlarda, stok ve eser tedariki basamaklarına her zamankinden daha hassas ve profesyonel davranılmalı.
Satışa sunulan ölçü belirtilmeli
İndirimli satışların başlangıç ve bitiş tarihleri ile indirimli olarak satışa sunulan mal yahut hizmetin indirimden evvelki fiyatı, satışa sunulan ölçü hudutlu ise bu ölçü açık ve anlaşılır biçimde belirtilmeli.
İndirimli satış reklamlarında, hangi mal yahut hizmetlerin indirimli satışa husus edileceği yahut ne kadar indirim uygulanacağı konularında mana karışıklığına yol açarak tüketicileri yanıltabilecek yahut gerçekte olduğundan daha fazla indirim uygulanıyormuş izlenimi oluşturacak söz yahut imajlara yer verilmemeli.
Bir mal yahut hizmetin indirimden evvelki satış fiyatının tespitinde, indirimin uygulandığı tarihten evvelki 30 gün içinde uygulanan en düşük fiyat temel alınmalı.
Reklam Konseyinden resen inceleme
Ticaret Bakanlığı, belirlenen bu hususlara ait karşıtlıkların tespiti halinde gerekli idari müeyyideler uygularken özel indirim günlerine ait olarak Bakanlık bünyesinde faaliyet gösteren Reklam Kurulu tarafından da resen incelemeler başlatılacak.
Mesafeli mukavelelere ait hak kaybına uğrayan tüketicilerin uyuşmazlıklarının tahlili için nakdî sonları da dikkate alınarak tüketici hakem heyetleri ya da tüketici mahkemelerine başvurması gerekiyor.