İSTANBUL (İGFA) – 17 Ağustos 1999’da meydana gelen 7,4 büyüklüğündeki Gölcük Zelzelesi, tüm Marmara Bölgesi’nde ve Ankara’dan İzmir’e kadar geniş bir alanda hissedilmişti.
Deprem gerek büyüklüğü, gerek etkilediği alanın genişliği, gerekse sebep olduğu can ve mal kayıpları açısından ülkemizin en büyük sarsıntılarından biri oldu.
Depremin Türkiye’nin kıymetli bir sanayi bölgesi olan Marmara Bölgesi’nde meydana gelmiş olması; sanayi kuruluşlarının üretimini durdurduğu için önemli ekonomik kasvetleri da beraberinde getirdi.
Gıda, güç, bağlantı ve sıhhat üzere; toplum hayatı için kritik olan bölümlerdeki kuruluşların zelzele teknolojileriyle donatılmamış olmamasından kaynaklanan ziyan, zelzelenin bilançosunu daha da ağır hale getirdi. Zelzelenin akabinde başlayan ve günlerce söndürülemeyen TÜPRAŞ İzmit Rafinerisi yangını da üzerinden yirmi beş yıl geçse de hafızalardan silinmedi. Sekiz ülkenin dayanağıyla söndürülen yangının toplam ziyanının yaklaşık 80 milyon dolar olduğu hesaplandı.
“DEPREM ACİL MÜDAHALE SİSTEMİ OLSAYDI, TÜPRAŞ YANGINI ÇIKMAZDI”
Ülkemizde zelzeleye karşı konut güçlendirmesi konusunda çalışan birçok şirket olduğu halde; husus sanayi kuruluşlarının, gökdelenlerin, plazaların sarsıntıdan korunması olunca bu sayı çok aza iniyor. Bu alanda az sayıda uzman şirketten biri olarak Fuji Mühendislik A.Ş. öne çıkıyor. 1999 sarsıntısından çabucak sonra Türkiye’de faaliyet göstermeye başlayan; Japonya, Kanada ve Kaliforniya üzere sismik açıdan riskli bölgelerde milletlerarası tecrübeye sahip şirket, sarsıntı mühendisliği konusundaki uzmanlığını en çağdaş tahlillerle ülkemize sunuyor. Şirketin Yönetim Kurulu Üyesi Ayça Serteser, “Deprem Acil Müdahale Sistemi” ismini verdikleri sistemin o yıllarda TÜPRAŞ’ta kullanılsaydı bu “ikincil afetlerin” yaşanmayacağını söylüyor. Serteser, “Depremleri engelleyemeyiz fakat akabinde yaşanan afetleri önlemek mümkün. Bu sistem, zelzeleden sonra oluşacak ikincil afetleri önlemek için tasarlanmış, memleketler arası çapta güvenlir bir sistem. Sarsıntının birinci dalgasında gerçekleştirilen otomatik anonslarla insan paniğini en aza indiriyor; doğal gaz sınırlarını, yüksek tansiyon sınırlarını ve tehlikeli husus taşıyan boru çizgilerini otomatik olarak kapatıyor. Bu tıp durumlarla oluşabilecek yangınları en başından engelliyor. İş sürdürülebilirliğini engelleyebilecek durumların önüne geçmenizi, ekonomik kayıpları en aza indirmenizi sağlıyor” diyor. Bu sistemi gökdelen ve plaza üzere yapılarda da muvaffakiyetle uyguladıklarını söyleyen Serteser, sarsıntı acil müdahale sisteminin zelzele esnasında yüksek katlı binalardaki en tehlikeli yerlerden biri olan asansörleri de otomatik olarak kilitleyebildiğini söylüyor.
“BÜYÜK BİR SARSINTIDAN SONRA İŞ SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ SAĞLANMAZSA AFETİN BOYUTLARI ARTAR”
Sanayi tesislerinin yanı sıra plaza, gökdelen üzere yüksek katlı binaların da sarsıntıya karşı korunmasının afet sonrasında hayatın devamı için çok değerli olduğunu vurgulayan Ayça Serteser, iş sürdürülebilirliği kavramının ülkemizde daha yeterli anlaşılması gerektiğini belirtiyor. Bunu sağlayabilmek için, yapısal ve yapısal olmayan mühendislik tahlillerini farklı bölümlerdeki kuruluşlara uzun yıllardır muvaffakiyetle uyguladıklarını söyleyen Serteser, “Japonya’da büyük bir sarsıntı olduktan sonra insanların iş yerlerinde ne kadar serin kanlı olduklarını görüyoruz. Çalıştıkları yapının “sismik sönümleyiciler” sayesinde inançlı olduğunu, düşme ve devrilme riski bulunan bedelli ekipmanların “lokal sismik izolasyon” tahlilleriyle korunacağını biliyorlar. Sarsıntı acil müdahale sistemi üzere tahliller sayesinde zelzele anında panik yapmıyorlar ve ikincil afetlerin yaşanmayacağından eminler” dedi.
Mühendislik tahlilleriyle sadece insanları ve işletmeleri değil, ülke ekonomilerini de dolaylı istikametten muhafazayı amaçladıklarını söyleyen Serteser, “Kahramanmaraş sarsıntılarından sonra bölgeyi ziyaret ettiğimizde, AVM’lerin, sinema salonlarının, fabrikaların, plazaların kullanılamaz hale geldiğini gördük. Fuji Mühendislik olarak sunduğumuz tahlillerin can ve mal kayıplarının önlenmesi ve iş sürdürülebilirliğinin sağlanması konusundaki ehemmiyetini tekrar teyit etmiş olduk. Beklenen Büyük Marmara Depremi’nin öncesinde sadece İstanbul’dan değil, bölgedeki endüstrisi gelişmiş birçok kentten ağır talepler alıyoruz. Yüksek katlı yapıların ve sanayi tesislerinin hem inşa basamağında hem de mevcut hallerinin güçlendirilmesinde yapısal tahlillerimizle yer alıyoruz. Bu süreç A’dan Z’ye kadar takip uzman takımlar tarafından takip edilmesi ve uygulanması gereken bir süreç. Proje basamağında sunduğumuz mühendislik hizmetleriyle işe başlıyoruz, doğru ürünün seçimi ve temini ile devam ediyoruz, tahlilin kusursuzca uygulanması ile sonuçlandırıyoruz. Ülke olarak gelişmiş bir sismik strateji ile yola devam edersek ve sarsıntı şuurunu iş dünyasında yaygınlaştırabilirsek mümkün afetleri daha az kayıp ve ziyanla atlatabileceğimizi biliyoruz” dedi.