Hürriyet gazetesi müellifi İhsan Yılmaz bugünkü köşesine Halide Edib’in daha evvel kitaplaşmamış yeni bir romanının bulunduğunu taşıdı.
İhsan Yılmaz’ın yazısı şöyle:
“‘İstanbul’da Bir Yabancı’ adını taşıyan küçük roman, 10 Mart – 26 Mayıs tarihleri ortasında 12 sayı olarak Büyük Gazete isimli haftalık vadeli yayında tefrika edilmiş.
Romanı burada bulup yayına hazırlayan Erol Gökşen.
Kitaba yazdığı yazısında şöyle anlatıyor bu keşif sırasında yaşadıklarını ve hissettiklerini: “Edebiyat araştırmacılarının arşiv çalışmaları sırasında şair ve müelliflere ilişkin gazete, mecmua sayfalarında bir yazı, bir şiir, bir kıssa yahut roman tefrikasını keşfettikleri an yaşadıkları sevinci anlatmak için sözler kâfi gelmez sanıyorum. Bunu, Halide Edib’in ‘İstanbul’da Bir Yabancı’ adlı romanıyla yaşadığımı söylemeliyim.”
Orhan Kemal, Yaşar Kemal, Aziz Nesin, Melih Cevdet Anday, İlhan Berk, Halikarnas Balıkçısı, Kerime Az gibi edebiyatçıların da göründüğü bu yayın organı Büyük Gazete.
Halide Edib’in romanının orada unutulup kalmaması biyografisi için çok kıymetli.
Benim ilgimi çeken, Can Yayınları’nın kitabı sunarken gösterdiği objektif yayıncılık örneği.
Kitabın başında Halide Edib üzerine çalışmaları ve tezi bulunan Prof. Dr. İnci Enginün’ün bir sunuş yazısı var. Halide Edib’in son yapıtlarının onun artık tükenmiş bir muharrir olduğunu gösterdiğini vurgulayan Enginün, “Eserin büyük bir bedeli olmasa da ömrü boyunca yazmış bu büyük müellifin geniş deneyimlerinden süzülen anlatma muhtaçlığını son ânına kadar devam ettirebilmesi kıymetlidir. En azından birtakım okuyucularını uyarıcı niteliği, birinci ve son eserler ortasındaki devamlılık ve değişmeleri düşündürüp incelemesi açısından da bu yapıtın müellifin bütün yapıtları ortasında yayımlanmasını değerli buluyorum” diyor.
Erol Gökşen de sunuşunda kitabın edebi kıymetiyle ilgili misal şeyler yazmış. Romanın Halide Edib’in tıpkı yıllardaki öbür romanlarında olduğu üzere kısa, kurgu ve teknik olarak zayıf ve derinliğinin az olduğunu belirtiyor.
Hem Enginün hem Gökşen yaşla birlikte Halide Edib’in müelliflik mesleğinde belli bir düşüş olduğu gerçeğinin altını çiziyorlar.
Her iki yazı da romanın girişinde yer alıyor.
Can Yayınları’nın hali kıymetli burada. Halide Edib Adıvar’ın son romanı bulundu, şöyle değerli, bu türlü harika bir roman usulü bir köpürtme yerine, edebi kıymetini ve edebiyat tarihindeki yerini uzman görüşüyle vermesi.
Halide Edib’in külliyatının son kitabı olarak sunuyor okura. Romanın onun edebiyatının içindeki yerini belirleyerek.
Kaleme aldığı her metinle tekrar tartışılan Halide Edib’in bütün yapıtları, gözden geçirilmiş baskılarıyla bu seride yer alıyor.
Can Yayınları’nın bu serisinin ismi da ‘Miras’ zati.”