İsrail basını Türkiye ile İsrail ortasındaki ticaretin sürdürüldüğü savını gündeme taşıdı. Karar gazetesi de İsrail basınında çıkan haberi bugünkü manşetine taşıdı.
Karar gazetesinde yer alan haber şöyle:
TİM datalarını kaynak gösteren Globes gazetesi Türkiye’nin Filistin’e ihracatının Temmuz ayında geçen yıla nazaran 12 kat arttığını yazdı. Gazete kısıtlama gerilen 54 kalem eserin Filistin’e gönderiliyormuş üzere yapılarak İsrail’e satıldığını argüman etti. Temmuz ayında Filistin’e çimento ihracatının yüzde 463 bin, çeliğin yüzde 51 bin, madenin yüzde 35 bin ve otomotivin yüzde 5 bin arttığını belirten gazetenin haberine nazaran, İsrailli ithalatçılar Türkiye’de iş yaptıkları şirketlerden eserleri yüzde 5-8 kurul ödedikleri Filistinli ortacılar üzerinden alıyor. Gazete Yunanistan’ın Pire Limanı’na boşaltılan malların sonra yeniden gemilerle İsrail’e gönderilerek ambargonun kırıldığını yazdı.
İSRAİL’E YASAK, FİLİSTİN OTOYOLUNU KULLANALIM
Türkiye’nin İsrail’e ticaret ambargosundan sonra Filistin’e ihracatta yüzde 1180’lik fevkalâde bir artış yaşandı. Bölgeye en çok çimento eserleri ihraç edilirken, kısıtlama sonrasında Filistin’e çimento ihracatı arttı. İsrail ile ticaretin soykırıma karşın Filistin üzerinden gerçekleştiği savları güçlendi.
Türkiye’nin İsrail’e uyguladığı ticaret ambargosundan sonra Filistin’e yönelik ihracatta dikkat cazip bir artış yaşandı. Bu durum Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) 2024 yılı Temmuz ayı ihracat sayılarına da yansıdı. Temmuz 2023’te 9,3 milyon dolar olarak görülen ihracat, Temmuz 2024’te yüzde 1180’lik olağan dışı artışla 119,7 milyon dolara kadar yükseldi. Filistin’e ihracat İsrail limanlarından gerçekleştiği için durum şüphe uyandırırken, TİM Başkanı Mustafa Gültepe ise İsrail’e ihracatın mümkün olmadığını, Filistin’e ihracatta çok yüksek artış olmasının nedenini ise bilmediğini söyledi. Filistin’e ihracat sayılarındaki astronomik artış “İsrail’e ihracat kayıtlarda Filistin olarak mı gösteriliyor” sorularına neden oldu. İsrailli iktisat gazetesi Globes’nin haberine nazaran ise Filistin’e ihraç edildi olarak gösterilen eserler aslında İsrail’in eline geçiyor. Haberde, Türkiye’den Filistin’e yönelik gönderilen malların, Filistin’in kendine ilişkin gümrüklerinin olmaması nedeniyle İsrail üzerinden ve İsrail gümrükleri aracılığıyla Filistin’e geçiş yaptığı belirtildi. Bunu fırsat bilerek boşluktan yararlanan ihracatçıların, Filistinli şahıslarla cüzi ölçülerde anlaşarak onların üzerinden Türkiye’den eser ithal ettikleri vurgulandı. Bu boşluğun bir ‘otoyol’ haline geldiği belirtilirken, Filistin’e diye gönderilen malların aslında İsrail’e yapıldığı sav edildi. Bu boşluk, ithalatçı Filistinli olduğu sürece ithalatın direkt Türk limanlarından İsrail’deki limanlara devam etmesine müsaade veriyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın nisan ayında Türkiye’nin çimento eserlerine bağımlı olan İsrail’in inşaat bölümüne ziyan vermek hedefiyle İsrail’e 54 kalem ihracatını kısıtlama kararı almıştı. Temmuz ayındaki TİM sayılarına nazaran ise Filistin’e geçen yılın Temmuz ayına nazaran yüzde 463 daha fazla çimento ithal etmesi ‘İsraille ticaret sürüyor mu?’ sorularını yine gündeme getirdi.
‘İŞ ADAMLARINA KOMİTE VERİYOR’
Haberde, bunun bir kazan-kazan durumu olduğu belirtilirken, uzun yıllardır bir Türk tedarikçilerle çalışan İsrailli bir ithalatçıların, Türkiye’den İsrail’e mal satacak Filistinli bir işadamı yahut saman şirketi bulmasının kâfi olduğu söz edildi. Haberde şu tabirler yer aldı: “Filistinliler de kazanıyor. Bölgelerdeki işadamları, Türk ihracatçılarla yapılan süreçlerin toplam pahasının yüzde 5 ila 8’ini, süreçlerin isimlerine kaydedilmesi için komite almaya başladı ve malların İsrail’deki limanlara ulaşmasını sağladı.”
‘TAMAMEN DURMASI İMKÂNSIZ’
Filistin’e ihracat sayılarındaki astronomik artış “İsrail’e ihracat kayıtlarda Filistin olarak mı gösteriliyor” sorularına neden olurken, TİM Başkanı Mustafa Gültepe, Sözcü’ye yaptığı açıklamada, İsrail’e değil Filistin’e ihracat yaptıklarını, yasak olduğu için İsrail’e ihracatın mümkün olmadığını, Filistin’e ihracatta çok yüksek artış olmasının nedenini ise bilmediğini söyledi. TİM Lider Vekili ve İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği İdare Konseyi Lideri (İDDMİB) Çetin Tecdelioğlu ise, daha evvel İsrail üzerinden yapılan ve İsrail olarak kaydedilen ihracatın bir kısmının Filistin’e ve başka ülkelere gittiğini, artık tekrar İsrail limanları üzerinden Filistinli şirketlere yapılan ve Filistin olarak kaydedilen ihracatın da daha sonra İsrail ve öteki ülkelere transfer edilmiş olabileceğini, ihracatın büsbütün durmasının imkansız olduğunu söyledi.